اختلال نشخوار چیست؟ 3 نوع اصلی و روش مدیریت آن

اختلال نشخوار (به انگلیسی: Eating Disorder) وضعیتی است که به عنوان یک اختلال روحی شناخته می‌شود و با الگوها و رفتارهای ناپسند در مصرف غذا و نگرش به بدن همراه است. این اختلالات اغلب به عنوان مشکلات روانی در ارتباط با تغذیه و وزن شناخته می‌شوند. سه نوع اصلی اختلال نشخوار عبارتند از:

1. اختلال نشخوار ناخوشاچار (Anorexia Nervosa): افرادی که در این اختلال دچار می‌شوند، عمداً تا حد خطرناکی کمتر از نیازهای خود به غذا مصرف می‌کنند. آنها ترس از اضافه وزن دارند و تلاش می‌کنند وزن خود را به حدی پایین بیاورند که ناسالم باشد. این افراد ممکن است از استفراغ و استفاده از داروها یا افراط در ورزش استفاده کنند.

2. اختلال نشخوار شدید (Bulimia Nervosa): در این اختلال، افراد به طور مکرر و به مقدار زیادی غذا می‌خورند و سپس با روش‌هایی نظیر استفراغ یا مصرف مکمل‌های لاغری تلاش می‌کنند تا وزن خود را کنترل کنند. این افراد اغلب در افت و وزن‌های چرخشی قرار دارند.

3. اختلال نشخوار مرتب (Binge-Eating Disorder): در این اختلال، افراد به مقدار زیادی غذا می‌خورند و از احساس عجز و بی‌قراری ناشی از این رفتار رنج می‌برند. آنها عمداً استفراغ نمی‌کنند و به عنوان اختلال نشخواری غیرپذیرفته می‌شوند.

اختلال نشخوار به عنوان یک مسأله جدی بهداشت روانی شناخته می‌شود و نیاز به درمان تخصصی دارد. درمان ممکن است شامل مشاوره روان‌شناختی، مدیریت تغذیه، و در برخی موارد داروهای معین باشد. همچنین حمایت از خانواده نیز می‌تواند در فرآیند بهبودی اهمیت داشته باشد.

4. اختلال نشخوار مواد (Pica): در این اختلال، افراد مواد غذایی یا غیرغذایی غیرمعمولی را مصرف می‌کنند. این مواد معمولاً ناسالم یا خطرناک هستند، مانند خاک، ماسه، مواد شیمیایی و غیره. این اختلال ممکن است به مشکلات جسمی و سلامتی منجر شود.

5. اختلال نشخوار ترکیبی (Other Specified Feeding or Eating Disorder, OSFED): این گروه شامل اختلالات نشخواری دیگری است که به دلایل مختلفی به تعریف اختلال نشخوار ناخوشاچار یا بولیمیا نمی‌خورند. افراد ممکن است الگوهای مختلفی از رفتارهای ناپسند در مصرف غذا داشته باشند.

علل اختلال نشخوار معمولاً پیچیده و چند عاملی هستند و می‌توانند عوامل روانی، فیزیولوژیکی، اجتماعی، و فرهنگی شامل شود. استرس، اضطراب، انتقادهای مرتبط با بدن، فشارهای اجتماعی برای انطباق با استانداردهای ظاهری، و مسائل روانی از جمله عواملی هستند که ممکن است اختلال نشخوار را تشدید کنند.

درمان اختلال نشخوار به عنوان یک فرآیند چندمرحله‌ای انجام می‌شود و معمولاً تیمی از متخصصان پزشکی و روان‌شناسان درمان را انجام می‌دهند. درمان ممکن است شامل مشاوره روان‌شناختی، مدیریت تغذیه، پشتیبانی خانوادگی، و در برخی موارد داروها باشد.

اهمیت تشخیص و درمان زودهنگام اختلال نشخوار از نظر جسمی و روحی بسیار مهم است، زیرا این اختلالات می‌توانند به مشکلات جدی سلامتی و کیفیت زندگی افراد آسیب برسانند. در صورتی که شما یا کسی که شما می‌شناسید، ممکن است به اختلال نشخوار مبتلا باشید، بهتر است به یک متخصص درمانی مراجعه کنید تا ارزیابی و درمان مناسب انجام شود.

درمان اختلال نشخوار

درمان اختلال نشخوار یک فرآیند پیچیده و چند روشی است که توسط یک تیم متخصص انجام می‌شود. این فرآیند ممکن است مدت طولانی‌تری را در بر بگیرد و به نیازها و شرایط فردی هر بیمار بستگی دارد. درمان اختلال نشخوار معمولاً شامل موارد زیر است:

1. مشاوره روان‌شناختی (تراپی):

– درمان مشاوره روان‌شناختی ممکن است به عنوان درمان اصلی در نظر گرفته شود. در این نوع درمان، یک روان‌شناس با بیمار برای تحلیل عوامل روانی و رفتاری اختلال نشخوار کار می‌کند.

– درمان مبتنی بر رفتار (CBT): CBT یک روش درمانی معتبر برای اختلال نشخوار است که به بیماران کمک می‌کند رفتارها و تفکرات منفی مرتبط با تغذیه و وزن را تغییر دهند. این نوع درمان می‌تواند به کاهش علایم اختلال نشخوار کمک کند.

2. مدیریت تغذیه:

– افراد مبتلا به اختلال نشخوار نیاز به مدیریت تغذیه مناسب دارند. معمولاً تغذیه‌شناسان و متخصصان تغذیه در این بخش به کمک می‌آیند تا بیماران رژیم غذایی سالمی را ایجاد کنند.

– تغذیه انتخابی باید تغذیه کامل و تنوع داشته باشد و به افراد این اختلال آموزش داده شود که چگونه با نگرش سالم‌تر به غذا روبه‌رو شوند.

3. پشتیبانی خانواده:

– خانواده افراد مبتلا به اختلال نشخوار می‌توانند نقش مهمی در درمان ایفا کنند. آموزش خانواده به مدت درمان و همراهی مداوا توسط فرهنگا تراپی خانواده (Family-Based Treatment یا FBT) می‌تواند مؤثر باشد.

4. معالجه دارویی:

– در برخی موارد، داروها ممکن است به عنوان جزء درمانی در نظر گرفته شوند. مثلاً، داروهای ضد افسردگی و داروهایی که اثرات مثبت بر کنترل رفتارهای اختلال نشخوار دارند، ممکن است توسط پزشک تجویز شوند.

5. پیگیری و حمایت مداوا:

– درمان اختلال نشخوار ممکن است مدت طولانی‌تری به طول بیانجامد. پس از درمان اصلی، نیاز به پیگیری و حمایت مداوا تا تثبیت تغییرات مثبت و پیشگیری از بازگشت اختلال وجود دارد.

اهمیت مشارکت فعال بیمار در درمان و تعامل با تیم درمانی بسیار بالاست. افراد مبتلا به اختلال نشخوار باید به تدریج به تغییر رفتارهای ناپسند خود بپردازند و از منابع حمایتی مثل خانواده و دوستان استفاده کنند. همچنین تمایل به درمان و اعتماد به تیم درمانی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است.